Działanie lecznicze miodu było znane w różnych kulturach już przed wieloma wiekami. Około 360-370 lat p.n.e. patron lekarzy Hipokrates wraz z uczniami opracował ponad 300 przepisów na stosowanie miodu jako lekarstwa. Już wtedy znane było przeciwgorączkowe działanie miodu, a także jego właściwości wyciszające i uspokajające. Homer nazywał miód „słodką potrawą bogów”. Prowadzone w dzisiejszych czasach badania naukowe potwierdzają niezwykłe właściwości miodu. Wiemy, że istniejące w miodzie substancje i związki chemiczne działają jak antybiotyki – niszczą bakterie chorobotwórcze. Z całą pewnością można powiedzieć, że miód może być pomocny w leczeniu chorób układu oddechowego, krążenia, pokarmowego i moczowego, chorób skóry i błon śluzowych. Dzięki dużej zawartości glukozy i fruktozy miód jest produktem łatwo przyswajalnym przez organizm. Składniki miodu wchłaniane są bezpośrednio do krwi z żołądka z pominięciem przewodu pokarmowego. Miód jest produktem wysoko energetycznym – 100g dostarcza około 330 kcal.
Od dawna znane jest dobroczynne działanie miodu na serce i układ krążenia - występujące w miodzie acetylocholina oraz potas wzmacnia siłę skurczu i wydolność mięśnia sercowego. Słodki nektar obniża ciśnienie tętnicze krwi , rozszerza naczynia wieńcowe i wpływa na zahamowanie procesów miażdżycowych. Zawarte w miodzie sole mineralne oddziałują na procesy krążenia krwi i oddychania komórkowego.
Miód ze względu na swoje właściwości antybiotyczne, przeciwzapalne, wykrztuśne i odnawiające jest cenionym środkiem w leczeniu chorób układu oddechowego. Obecny w miodzie nadtlenek wodoru ma działanie przeciwdrobnoustrojowe, ponadto ważną rolę odgrywają również składniki olejków eterycznych. Miód ułatwia odkrztuszanie wydzieliny oskrzelowej i usuwanie jej na zewnątrz.
Różne badania wykazały, że miód tylko w niewielkim stopniu wpływa na poziom cukru we krwi, dlatego może być polecany do słodzenia cukrzykom. Może on być nawet pomocny w leczeniu cukrzycy ze względu na dużą zawartość cukrów redukujących: glukozy i fruktozy (łatwo przyswajalna przez chorych na cukrzycę) oraz niewielką ilość sacharozy.
Na świecie miód znajduje również zastosowanie w leczeniu ran. Często, gdy inne metody zawodzą, lekarze stosują miód z dobrym skutkiem. Antybakteryjne właściwości miodu pozwalają na hamowanie rozwoju około 60 gatunków bakterii. Odwadnia on bakterie, przez co giną. Miód przyczynia się do hamowania aktywności bakterii dzięki bakteriostatycznej substancji białkowej – inhibinie. Miód czyści rany z produktów przemiany materii i elementów martwiczych. Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i odnawiająco, dzięki czemu prowadzi do szybkiego ziarninowania i naskórkowania rany.
Znane są również przeciwalergiczne właściwości miodu. Związane jest to głównie ze zmniejszeniem obrzęku błon śluzowych, który towarzyszy stanom alergicznym dróg oddechowych, jak również z działaniem uodparniającym miodu.
Miód może być z powodzeniem stosowany w leczeniu chorób układu pokarmowego. Daje dobre efekty lecznicze w zapaleniu żołądka (gastritis) oraz chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy (schorzenia te często wywołane są zakażeniem bakteriami beztlenowymi Helicobacter pylori więc miód potrafi pokonać również te bakterie). Miód powoduje stopniowe zmniejszanie bólu i pobudliwości nerwowej, ustępowanie nudności i zgagi, a także poprawę snu i łaknienia. Często leczenie miodem pozwala na uzyskanie lepszych wyników niż w przebiegu tradycyjnej terapii schorzeń układu pokarmowego. Istnieją dowody na to, że miód skutecznie ochrania błonę śluzową żołądka przed szkodliwym działaniem alkoholu. Miód przyspiesza gojenie powierzchni błony śluzowej żołądka i dwunastnicy poprzez wchłanianie wody z chorej tkanki i działanie przeciwzapalne. Po zjedzeniu miodu zauważany jest wzrost ruchów perystaltycznych jelita cienkiego i zwiększone wydzielanie soku jelitowego. Miód wykazuje wyraźnie lecznicze działanie na wątrobę i drogi żółciowe. Zawarta w miodzie glukoza oprócz odżywiania komórek wątrobowych, odgrywa także dużą rolę w procesach odtruwania organizmu. Natomiast fruktoza przyspiesza przemiany materii w tkankach, oraz wzmacnia czynności ochronne i odtruwające wątroby. Dodatkowo, występująca w miodzie cholina obniża poziom lipidów w wątrobie oraz zwiększa wydzielanie żółci.
Miód działa korzystnie na nerki i drogi moczowe. Rozszerza naczynia krwionośne nerek, zwiększając filtrację kłębkową. Zapobiega tworzeniu się piasku i kamieni w nerkach i pęcherzu moczowym.
Trzeba koniecznie wspomnieć, że miód wymaga racjonalnego dawkowania. Nadmierne spożywanie węglowodanów może doprowadzić np. do cukrzycy. Dzienna dawka miodu w przypadku osoby dorosłej może wynosić około 20-60 g, czyli 1-3 łyżki stołowe przyjmowane w ciągu dnia. Aby miód był lepiej wchłaniany przez nasz organizm można rozpuścić go w szklance ciepłej przegotowanej wody, mleka, lub herbaty i pić 3 razy dziennie na godzinę przed lub po jedzeniu. Jeszcze lepszy sposób to przetrzymywanie przed dłuższy czas miodu w ustach. Dzięki temu składniki czynne miodu wchłoną się z jamy ustnej bezpośrednio do krwi z pominięciem układu trawiennego.
Przytoczone w tym artykule przykłady dobroczynnego oddziaływania miodu na nasz organizm nie wyczerpują tematu. Dostępne są naukowe opracowania, w których autorzy w bardzo szczegółowy sposób opisują poszczególne lecznicze właściwości miodu. Bardo zachęcam Was do zgłębienia tematu.
Na koniec warto przytoczyć słowa starożytnego filozofa Demokryta, który pytany o to, jak w dobrym zdrowiu dożyć sędziwego wieku, odpowiadał krótko: „z zewnątrz olej, a do wewnątrz miód”.
Opracowano na podstawie: „Zdrowie i apiterapia”, nr. 1(2)/2011 oraz „Leczenie miodem” B. Kędzia, E. Hołderna-Kędzia, Polski Związek Pszczelarski, Warszawa 1998 r.
Przeczytaj też o właściwościach leczniczych poszczególnych rodzajów miodu.
{jcomments on}